Serbest Piyasa Kurulu’na göre;
Gayrimenkul değerleme uzmanı; gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından değerleme kadrosunda gayrimenkul değerlemesi yapmak üzere tam zamanlı olarak istihdam edilen veya sözleşme imzalamak suretiyle kuruluşa dışarıdan değerleme hizmeti sağlayan, asgari 4 yıllık üniversite mezunu, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 3 yıllık tecrübesi bulunan ve kurulca verilen gayrimenkul değerleme lisansına sahip olan gerçek kişidir.
Sorumlu değerleme uzmanı; gayrimenkul değerleme kuruluşunun ödenmiş sermayesinde asgari %10 oranında pay sahibi olan, gayrimenkul değerleme uzmanı sayılmak için belirtilen şartların tamamını taşıyan, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 5 yıl tecrübesi olan, kuruluş adına değerleme faaliyetlerini kişisel sorumluluğu ile yürüten ve kuruluş adına değerleme raporlarını tek başına imzalamaya yetkili olan gayrimenkul değerleme uzmanıdır.
UDES’e göre;
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı, bir değerlemeyi tarafsız, yansız ve profesyonelce gerçekleştirmek için gerekli niteliklere, kabiliyete ve deneyime sahip bir kişiyi, bir grup kişiyi veya şirketi ifade etmektedir. Bazı ülke mevzuatlarında, değerlemeyi gerçekleştiren sıfatını kazanabilmek için lisans alınması şart koşulmaktadır.
Kadrolu Gayrimenkul Değerleme Uzmanı
SPK (Sermaye Piyasa Kurulu) tarafından “Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçevesinde Gayrimenkul Değerleme Hizmeti Verecek Şirketler ile Bu Şirketlerin Kurulca Listeye Alınmalarına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliği” çerçevesinde değerleme hizmeti vermek üzere listeye alınmış değerleme şirketinde, sigorta şirketinde veya benzer şirketlerin çalışanıdır. Kadrolu Gayrimenkul Değerleme Uzmanı profesyonel tarafsızlık ve bağımsızlık ilkelerini karşılayacak kapasitede olmalıdır.
Sözleşmeli (Çözüm Ortağı) Gayrimenkul Değerleme Uzmanı
Gayrimenkul değerleme hizmeti için gayrimenkul değerleme kuruluşunun herhangi bir iştiraki ile birlikte müşteri namına hareket eden temsilciyle veya görevin konusuyla maddi bir bağı olmayan kişidir.
Uluslararası Değerleme Standartlarına göre görev alan tüm Gayrimenkul Değerleme Uzmanlarının davranış kurallarında belirtilen tarafsızlık, mesleki objektiflik, açıklık ve bağımsızlık kurallarına uymaları gerekmektedir.
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Nasıl Olunur?
Gayrimenkul değerleme uzmanı olmak için 4 yıllık üniversitelerin öncelikli Mimarlık, İnşaat Mühendisliği, Gayrimenkul ve Varlık Değerleme, Şehir ve Bölge Planlama veya herhangi bir bölümlerinden mezun olmak gerekmektedir. SPK tarafından düzenlenen Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı sınavında başarı gösterme ve gerekli koşulları tamamlayarak lisans almaya hak kazanma şartı bulunmaktadır.
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Olmak İçin Hangi Sınavlara Girilmelidir?
- Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Meslek Kuralları,
- Gayrimenkul Değerleme Esasları,
- İnşaat ve Gayrimenkul Muhasebesi,
- Gayrimenkul Mevzuatı derslerinden geçer not almanız gerekmektedir.
Lisansı almaya hak kazanmak için bu 4 dersin not ortalaması 60 ve üzeri olmalı ve tüm derslerde başarılı sayılmanız için ise ders notunuzun 50 ve üzeri olması gerekmektedir.
Gayrimenkul Değerleme Uzmanlarının Nitelikleri
- 4 yıllık bir öğretim merkezinden veya eşdeğer akademik niteliği taşıyan kurumdan mezun olmak,
- Gayrimenkul değerlemesi alanında pazar ve varlık değerlemelerinde en az 3 yıllık tecrübeyi sağlamak,
- Sermaye Piyasa Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu (SPL) tarafından verilen gayrimenkul değerleme lisansına sahip olmak,
- Etkili iletişim becerisine sahip olmak,
- Ekip çalışmasına, planlama ve iş takibi becerisine sahip olmak ve
- Mesleki gelişim ve yeniliklere açık olmak.
Gayrimenkul Değerleme Uzmanının Görevleri
- Gayrimenkul piyasasını tanımlamak için gerekli saha ve resmi verileri toplamak ve analiz etmek,
- Güncel piyasa koşullarını ve eğilimlerini takip etmek ve analizde bulunabilmek,
- Değerleme raporlarını tamamlamak için taşınmazın yerinde iç ve dış özelliklerini fotoğraflamak,
- Değerleme konu taşınmazın yakın çevresinde yer alan dükkân, alışveriş merkezi, okul, park gibi orta mesafede ulaşılabilecek var olan hizmet veya tesislerin tespitini ve gelecekte tamamlanması planlanan sosyal donatı alanlarının taşınmazın piyasa değerindeki etkilerini araştırmak ve incelemek,
- Değerleme konusu taşınmazın resmi kurularda incelenen evraklarının doğruluğunu ve yasa kapsamındaki geçerlilik sürelerini tespit edebilmek,
- Tüm incelenen bulguları değerleme raporlarında kullanılacak verilerin sırasını ve yalınlığının belirlemek,
- Taşınmazın değerlerinin oluşturulmasına yardımcı olacak ilçedeki benzer taşınmazların satış ve kira bilgilerini toplamak,
- Amortisman, gelir analizi, maliyet analizi ve benzer mülklerin değer karşılaştırmaları gibi faktörleri dikkate alarak taşınmazın değerlerinin nihai tahminini hesaplamak,
- Taşınmazın değerlerini takdir eden, değerlemede seçilen yöntemleri özetleyen ve değerlendirme standartlarını karşılayan yazılı raporlar hazırlamak ve
- Değerleme raporlarının gizlilik esasıyla arşivlenmesini sağlamak.